مهم ترین اقدامات برای بهینه‌سازی سرعت سایت

زمانی که میخواهیم برای سئو وبسایت اقدام کنیم حتمن ذهنمان به سراغ یک استراتژی تولید محتوای حرفه ای و چگونگی ایجاد بک لینک ارگانیک میرود . شاید هم به سراغ رپورتاژ در سایت های معتبر برویم . نمیتوان قدرت رعایت اصول سئو در تولید محتوا و سئوی خارجی را دست کم گرفت. اما پیش از آنها نکته مهم تری در آغاز سئو سایت وجود دارد ، افزایش سرعت سایت !! بهینه‌سازی سرعت سایت، فرایند بهبود و افزایش سرعت بارگیری و نمایش صفحه وب است. هدف اصلی بهینه‌سازی سرعت سایت، ارائه تجربه کاربری بهتر و بهبود عملکرد وب‌سایت یا برنامه وب است. سرعت بارگیری صفحه می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر رضایت کاربران، میزان ترافیک وب سایت، رتبه‌بندی در موتورهای جستجو و حتی نرخ تبدیل (Conversion Rate) داشته باشد.

1- کاهش حجم فایل‌های صفحه:

اولین قدم در افزایش سرعت سایت ، کاهش حجم فایل های صفحه وبسایت است . در هنگام نمایش یک صفحه فراخوانده شد از وبسایت ،باید تمامی فایل های آن صفحه فراخوانی شوند . هرچه حجم این فایل ها کمتر باشد سرعت بارگذاری صفحه بیشتر میشود . این فایل ها شامل تصاویر ، ویدئوها ، فایل های HTML ,CSS, JAVA و.. میباشد . برای بهینه سازی هرکدام از این فایل ها راه حل هایی وجود دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میکنیم .

• بهینه سازی تصاویر

استفاده از فرمت‌های مناسب (مانند JPEG برای تصاویر رنگی و PNG برای تصاویر شفافیت) و تنظیم اندازه و فشرده‌سازی تصاویر برای کاهش حجم آنها. تصاویر معمولاً بخش قابل توجهی از حجم فایل‌های صفحه را تشکیل می‌دهند. بنابراین، استفاده از فرمت‌های مناسب (مانند JPEG برای تصاویر رنگی و PNG برای تصاویر بدون بکگراند) و تنظیم اندازه و فشرده‌سازی تصاویر با کیفیت کمتر می‌تواند به کاهش حجم آنها کمک کند. همچنین، استفاده از تکنیک lazy loading برای بارگیری تصاویر فقط زمانی که نیاز است، می‌تواند مفید باشد.

• بهینه‌سازی کدهای CSS و JavaScript

حذف فایل‌های CSS و JavaScript غیرضروری، ترتیب بهینه‌سازی و فشرده‌سازی کدها و استفاده از روش‌های بهینه تحویل فایل‌های CSS و JavaScript مانند ترکیب و فشرده‌سازی آنها. حذف کدهای غیرضروری یعنی بررسی فایل‌های صفحه خود و حذف کدهایی مانند توضیحات HTML، کلاس‌های CSS یا کدهای JavaScript که استفاده نمی‌شوند استفاده از اقدامات کلی برای کاهش حجم فایل‌های صفحه است.

هر وبسایت خاصی نیازهای خاص خود را دارد، بنابراین ممکن است نیاز به بهینه‌سازی‌های دیگری داشته باشید، مثلن کاهش درخواست ها .  هر درخواستی که مرورگر برای بارگیری یک فایل (مانند تصویر، فایل CSS یا فایل JavaScript) ارسال می‌کند، زمانی را به طول می‌انجامد. بنابراین، کاهش تعداد درخواست‌ها می‌تواند بهبود قابل توجهی در سرعت بارگیری صفحه داشته باشد. این شامل ترکیب فایل‌های CSS و JavaScript به یک فایل کمتر میباشد. همچنین، استفاده از ابزارها و سرویس‌های آنلاین مانند Google PageSpeed Insights، GTmetrix، و WebPagetest می‌تواند به شما کمک کند تا مشکلات مربوط به سرعت صفحه را تشخیص داده و بهبودهای لازم را انجام دهید.

2-استفاده از حافظه نهان (Caching):

حافظه نهان (Cache) یک مکانیزم سریع و مؤقت برای ذخیره‌سازی داده‌ها است که به عملکرد و سرعت دسترسی به اطلاعات کمک می‌کند. Cache به عنوان یک لایه میانی بین سیستم پردازش و منابع اصلی داده (مانند حافظه اصلی یا دیسک سخت) استفاده می‌شود. وقتی یک درخواست داده به سیستم ارسال می‌شود، ابتدا سیستم به حافظه نهان می‌روند و بررسی می‌کند که آیا داده مورد نیاز در Cache وجود دارد یا خیر.

اگر داده در Cache موجود باشد (یعنی Cache Hit)، داده به سرعت از Cache خوانده می‌شود و پردازشگر زمانی که نیاز به دسترسی به داده را داشت، با کمترین تأخیر اطلاعات را دریافت می‌کند. در صورتی که داده در Cache موجود نباشد (یعنی Cache Miss)، سیستم به منابع اصلی داده مراجعه می‌کند و داده‌ها را از آنجا به Cache منتقل می‌کند تا درخواست بعدی برای همان داده به سرعت از Cache پاسخ داده شود. همچنین، در برخی سیستم‌ها، اگر Cache پر باشد و نیاز به ذخیره داده جدید پیش بیاید، داده‌های قدیمی‌تر و کمتر استفاده شده از Cache حذف می‌شوند تا جایگاه برای داده جدید فراهم شود.

اصول کار Cache بر مبنای مفهومی به نام “اصل محلیت” (Locality Principle) استوار است. اصل محلیت بیان می‌کند که در برنامه‌ها، داده‌هایی که به تازگی استفاده شده‌اند، احتمالاً در آینده نیز استفاده خواهند شد. بنابراین، با ذخیره داده‌هایی که ممکن است مجدداً استفاده شوند در Cache، زمان دسترسی به اطلاعات بهبود می‌یابد.

3-بهینه‌سازی سرور:

استفاده از سرورهای با کارایی بالا، بهینه‌سازی پیکربندی سرور و استفاده از فناوری‌هایی مانند فشرده‌سازی GZIP و HTTP/2. اگر به تنظیمات سرور تسلط ندارید بهتر است قبل از خرید، مشخصات سرورها را بررسی کرده و متناسب با نیاز خودتان ، یک سرور با سرعت بالا تهیه کنید . فناوری GZIP این امکان را دارد که قبل از ارسال فایل‌های متنی مانند HTML، CSS و JavaScript از فشرده‌سازی GZIP استفاده کنید. این فشرده‌سازی به اندازه‌ای حجم فایل‌ها را کاهش می‌دهد که بر روی شبکه انتقال داده بین سرور و مرورگر به اندازه کمتری نیاز است.

4-لود تنبل (Lazy Loading):

استفاده از تکنیک لود تنبل برای بارگیری تصاویر و محتواهای دیگر فقط زمانی که کاربر به آنها نیاز دارد، به منظور کاهش زمان بارگیری اولیه صفحه. تکنیک لود تنبل (Lazy Loading) یک روش برنامه‌نویسی است که در آن منابع (مانند داده‌ها، تصاویر، فایل‌ها، کلاس‌ها و …) به تاخیر می‌انجامد . به عبارت دیگر، منابع تنها در صورت نیاز و در لحظه مورد نیاز بارگذاری می‌شوند.

این روش معمولاً در مواقعی استفاده می‌شود که ممکن است بارگذاری منابع یا انجام عملیات مربوط به آن‌ها زمان‌بر و هزینه‌بر باشد و در برخی موارد ممکن است که اصلاً به تمامی منابع نیاز نداشته باشیم. با استفاده از لود تنبل، منابع فقط زمانی بارگذاری می‌شوند که واقعاً نیاز به آنها پیش بیاید، و این باعث بهبود عملکرد برنامه و کاهش استفاده از منابع سیستم می‌شود. در برخی از صفحات وب، ممکن است تصاویر بزرگ، فایل‌های CSS یا فایل‌های جاوا اسکریپت بارگذاری شده باشند. با استفاده از تکنیک لود تنبل، این تصاویر و فایل‌ها تا زمانی که نیاز به نمایش آنها نداریم، به تأخیر می‌افتند. مثلاً تصاویر فقط زمانی بارگذاری می‌شوند که قسمت مربوطه از صفحه به تصویر نیاز دارد و در صورتی که کاربر به پایین صفحه اسکرول کند و تصویر قابل مشاهده شود.

با استفاده از تکنیک لود تنبل، می‌توان زمان بارگذاری اولیه صفحه سایت را کاهش داده و بهبود زمان پاسخگویی برنامه را فراهم کرد. همچنین، این روش به تأخیر انداختن منابع غیرضروری در صورت عدم استفاده از آنها ،به بهبود کارایی برنامه نیز کمک میکند.

5-بهینه‌سازی پایگاه داده:

بهبود عملکرد پایگاه داده با استفاده از فشرده‌سازی و شاخص‌بندی صحیح داده‌ها. بهینه‌سازی پایگاه داده می‌تواند عملکرد، کارایی و سرعت عملیات مرتبط با دیتابیس را بهبود بخشد. در زیر، چند روش کلی برای بهینه‌سازی پایگاه داده را بررسی می‌کنیم . اما اهمیت و اولویت روش‌های مذکور با توجه به نیازهای خاص پروژه و پایگاه داده می‌تواند متفاوت باشد. برای بهینه‌سازی پایگاه داده‌ها، بهتر است با تحلیل و بررسی دقیق نیازها و شرایط خاص خود، به روش‌های مناسبی متوسل شوید.

1. نمایه‌سازی (Indexing): نمایه‌سازی فیلدهای مورد جستجو در جداول پایگاه داده می‌تواند به عملکرد و سرعت جستجوها و عملیات مرتبط دسترسی به داده‌ها کمک کند. با استفاده از نمایه‌ها، جستجوها به صورت سریع‌تر و کارآمدتر انجام می‌شوند. بنابراین، بررسی و ساخت نمایه‌های مناسب برای فیلدهای مهم و پراستفاده در جداول پایگاه داده، می‌تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد دیتابیس داشته باشد.
2. بهینه‌سازی کوئری‌ها: در ابتدا باید بدانید که کوئری ها همان دستوراتی است که کارهایی مانند حذف، فراخوانی و یا بروزرسانی داده‌ها در دیتابیس را انجام میدهد. به عنوان مثال، با استفاده از دستور  delete قادر به حذف داده از دیتابیس خواهیم بود. بهینه‌سازی کوئری‌ها مانند استفاده از عبارات JOIN به جای زیرکوئری‌ها، استفاده از شرط‌های WHERE مناسب، استفاده از نمایه‌ها، و افزایش بهره‌وری و حداقل نیاز به منابع سخت‌افزاری است. بررسی و بهینه‌سازی کوئری‌های پراستفاده و استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مانیتورینگ و پیگیری عملکرد کوئری‌ها می‌تواند به کاهش زمان اجرا و بهبود عملکرد پایگاه داده کمک کند.
3. بهینه‌سازی تنظیمات پایگاه داده: تنظیمات مختلفی در پایگاه داده وجود دارد که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد دیتابیس داشته باشد. برای مثال، تنظیمات مرتبط با حافظه نهان (Cache)، تنظیمات تقسیم‌بندی فیزیکی جداول (Table Partitioning)، تنظیمات مرتبط با تراکنش‌ها و حالت‌های قفل‌گذاری (Locking) و غیره. بررسی و تنظیم این تنظیمات با توجه به نیازهای خاص پروژه و پایگاه داده می‌تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد دیتابیس داشته باشد.
4. پارتیشن‌بندی جداول: در صورتی که جداول پایگاه داده بزرگ باشند و دارای میلیون‌ها ردیف باشند، پارتیشن‌بندی جداول می‌تواند به عملکرد و سرعت دسترسی به داده‌ها کمک کند. با پارتیشن‌بندی، جدول به بخش‌های کوچکتر تقسیم می‌شود که هر بخش شامل زیرمجموعه‌ای از ردیف‌ها است. این کار می‌تواند جستجوها و عملیات دسترسی به داده‌ها را سریع‌تر کند.
5. پشتیبانی از تراکنش‌ها: استفاده از تراکنش‌ها در عملیات پایگاه داده‌ می‌تواند از ایمنی و صحت داده‌ها اطمینان حاصل کند. همچنین، استفاده از حالت‌های قفل‌گذاری مناسب به همراه تراکنش‌ها می‌تواند از تداخل‌ها و مشکلات همزمانی در دسترسی به داده‌ها جلوگیری کند.
6. نرم‌افزارهای مدیریت پایگاه داده: استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت پایگاه داده (مانند MySQL، PostgreSQL، Oracle و غیره) با نسخه‌های به‌روز و بهینه می‌تواند بهبود عملکرد پایگاه داده را به همراه داشته باشد. به‌روزرسانی به نسخه‌های جدید و استفاده از تکنولوژی‌ها و قابلیت‌های بهینه‌سازی موجود در این نرم‌افزارها می‌تواند به عملکرد بهتری منجر شود.
7. مانیتورینگ و بهینه‌سازی مداوم: بهینه‌سازی پایگاه داده یک فرآیند مداوم است. بنابراین، مانیتورینگ عملکرد پایگاه داده و پیگیری عملکرد کوئری‌ها و عملیات مختلف می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف و بهبودهای مورد نیاز کمک کند. استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مانیتورینگ مانند مانیتورهای عملکرد دیتابیس، لاگ‌ها و پروفایلرها می‌تواند در این زمینه مفید باشد.

ارزیابی و تست عملکرد سرعت صفحه سایت :

در نهایت و پس از انجام مراحل گفته شده در بالا ، شما میتوانید با استفاده از ابزارهای تست و اندازه‌گیری عملکرد مانند Google PageSpeed Insights و GTmetrix برای ارزیابی و تحلیل عملکرد سایت  استفاده کنید . و اطمینان حاصل کنید که آیا بهینه سازی سرعت صفحات وب را بدرستی انجام داده اید . توجه داشته باشید که بهینه‌سازی سرعت صفحه یک فرایند پیچیده است و نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق و بهبودهای متناسب با نیازهای وب سایت شما دارد.